မႏၲေလးထံသို႔ လားရာလမ္း ေနာက္ကြယ္က လြမ္းေမာဖြယ္ ဇာတ္ေၾကာင္းမ်ား

 “ ေမာ္လၿမိဳင္ ဘုရားေဟာင္းႀကီးကေန အေရွ႕ဘက္ပင္လယ္ျပင္ကို ျမင္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အဲ့မွာ ျမန္မာ မေလး တစ္ေယာက္ရွိတယ္ဗ် ကြၽန္ေတာ္ သိတယ္ သူမ ကြၽန္ေတာ္ ကို ေစာင့္ေနမယ္ဆိုတာကိုေပါ့ ထန္းပင္ရဲ႕ ထန္းလတ္ ေလးေတြကို တိုက္ခတ္တဲ့ေလသံေတြ၊ ဘုရားေက်ာင္းက ေခါင္းေလာင္းသံ ေဆြးေဆြးေျမ့ေျမ့ေတြက ကြၽန္ေတာ့္ကို ' ၿဗိတိန္စစ္သားေလး မႏၲေလး ကိုျပန္လာ' လို႔ ေျပာေနသလိုပါပဲ "

On the Road to Mandalay ဆိုတဲ့သီခ်င္းေလးကို ေရွ႕မွီေနာက္မွီ ၿဗိတိန္ မွ ႏိုင္ငံျခားသားေတြနဲ႔ ျမန္မာ လူမ်ိဳးေတာ္ေတာ္မ်ား သိၾကပါလိမ့္မယ္။

ဒီသီခ်င္း ေလးအေၾကာင္း ေျပာျပရရင္ သီခ်င္းျဖစ္ေပၚလာပုံကအစေျပာျပရမွာေပါ့ရွင္ ဒီသီခ်င္းေလးက Rudyard Kipling ရဲ႕ Barrack-Room Ballads နာမည္ျဖင့္ ၁၈၉၀ ႏွစ္မ်ားကထြက္ရွိတဲ့ သူ႔ကဗ်ာစာအုပ္မွာ Mandalay ဆိုတဲ့ ကဗ်ာေလးတစ္ပုဒ္အျဖစ္ပါဝင္ခဲ့တာပါ။

အဆိုပါ ကဗ်ာဆရာႀကီး Kipling ရဲ႕ ကဗ်ာစာအုပ္ထဲမွာ ထို Mandalay ကဗ်ာအျပင္ Gunga Din", "Tommy", နဲ႔ "Danny Deever" စတဲ့နာမည္ေက်ာ္ကဗ်ာေတြပါဝင္ထားတာေတြ႕ရပါတယ္။Mandalay ကဗ်ာက ထူးျခားတယ္ေျပာရရင္ေတာ့ ကိုလိုနီေခတ္ အခ်ိန္အခါမွာေပါ့ ၿဗိတိန္ စစ္သားေလးတစ္ဦးက ျမန္မာျပည္ကိုလာတယ္။

ျမန္မာမေလး တစ္ဦးနဲ႔ ေမတၱာမွ်တယ္၊ ဒါေပမယ့္လည္း ထို ၿဗိတိန္စစ္သားေလးကို တာဝန္ႀကီးၿပီးလို႔ သူ႔ၿမိဳ႕သူ႔႐ြာျဖစ္တဲ့ လန္ဒန္ၿမိဳ႕က ဆင့္ေခၚတဲ့ အခ်ိန္ကို ေရာက္လာခဲ့တယ္။ၿဗိတိန္စစ္သားေလးက ရင္ထဲမွာ မခ်ိမဆန႔္ခံစားလိုက္ရတယ္ သူ႔ရဲ႕ ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီး ခ်စ္သူေလးကို သူထားခဲ့ရေတာ့မည္ကိုး …

ထိုၿဗိတိန္စစ္သားေလးရဲ႕အလြမ္းအေဆြးေတြကို ကဗ်ာဆက္ဆိုထားတာ ေတြ႕ရတယ္။ သီခ်င္းထဲက Moulmein ဆိုတာ ေမာ္လၿမိဳင္ ကို ဆိုလိုတာပါ။ ( ဘိုသံထြက္သြားေသာေၾကာင့္ထိုသို႔ အသံထြက္ျဖစ္သြားျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ )

Kipling ဟာ သူ႔မိတ္ေဆြ ႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အဲလက္စ္ နဲ႔ တက္စ္ အပါအဝင္ မီးသေဘ္ာ ျဖင့္ ကယ္ကုတာ မွ ဂ်ပန္ သြားခဲ့ပါတယ္ ထို လမ္းခရီးမွာ Rangoon ( ရန္ကုန္ ) ကေတာ့ ကယ္ကုတာ ၿပီး ပထမ ဆိပ္ကမ္းေပါ့ သို႔ေပမဲ့ သူတို႔ဟာ ရန္ကုန္ၿပီးေတာ့ ေမာ္လၿမိဳင္မွာ အစီအစဥ္မရွိပဲ ရပ္ခဲ့ရပါတယ္။

ကဗ်ာဆရာ Kipling ဒီကဗ်ာေလးကိုေရးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ႔အသက္က ၂၄ ႏွစ္ပဲရွိအုံးမယ္ ဒါ့ထက္ တိုက္ဆိုင္တာ ၁၈၉၀ ခုႏွစ္ရဲ႕ အခုလို မတ္လ နဲ႔ ဧၿပီလ အခ်ိန္ မွာပဲ ကဗ်ာေရးသူက ေမာ္လၿမိဳင္ ကေနၿပီးေရးသားျဖစ္ခဲ့တာတဲ့။အႏုပညာသမားဆိုျပန္ေတာ့လဲ မန္းေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးကို စိတ္က ရည္႐ြယ္ၿပီး ေရးရွာတယ္ထင္ပါတယ္။

အံမယ္ ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးေလးေတြရဲ႕ အလွကလည္း ထိုစဥ္ Kipling ရင္ထဲထိ လႈိက္ဖိုေအာင္ ဖမ္းစားႏိုင္သတဲ့။ကဗ်ာဆရာ က ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးေလးေတြရဲ႕ မက္မြန္သီးေရာင္ ( ေ႐ႊညိဳေဖ်ာ့ေရာင္ ) အသားအေရနဲ႔ ကိုယ္လုံး ကိုယ္ဖန္ေတာင့္ေတာင့္ ကိုစြဲလန္းခဲ့တာပါတဲ့။ထိုေခတ္ ထိုအခါက ဥေရာပ သားေတြ အေတာ္ေလး ျမန္မာအမ်ိဳးသမီး မိန္းမပ်ိဳေလးေတြကို သေဘာက်ခဲ့ပါသတဲ့။

ထို Kipling ရဲ႕ ကဗ်ာေလးကို အေမရိကန္သီခ်င္းေရးဆရာ Oley Speaks က ကဗ်ာမွ သီခ်င္းအျဖစ္ ျပန္လည္ သီကုံးခဲ့ပါတယ္။ On the road to Mandalay ကို သီဆိုခဲ့တဲ့ သူေတြထဲမွာ Peter Dawson , Frankie Laine နဲ႔ Frank Sinatra တို႔က ထင္ရွားပါတယ္။

Frankie Laine သီဆိုထားတဲ့ version က အနည္းငယ္ ျမန္ပါတယ္။Peter Dawson ရဲ႕ version ကေတာ့ လုံးဝ classic ပါ။Frank Sinatra ရဲ႕ version က ဆိုရင္ေတာ့ လူႀကီးလူငယ္မေ႐ႊးနားဝင္ကာ နားႏွင့္တည့္ပါလိမ့္မည္။

PS : Rudyard Kipling က Sanfrancisco ကို မသြားခင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ Pegu club အေဆာက္အဦးမွာ ေနသြားေသးပါသတဲ့။

Shin Min Bo