About Mandalay

ျမန္မာ့ဂီတေလာကတြင္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့ မႏၱေလးမွ ဇာတ္သဘင္ပညာရွင္ႏွင့္ ဂီတစာဆိုႀကီးမ်ား

Read 529 times

အထူးသျဖင့္ ဘုရားပြဲေတြမွာဆိုလွ်င္ အၿငိမ့္ေတြ၊ ဇာတ္ေတြ၊ တီးဝိုင္းေတြ၊ ဆိုင္းမ်ား ေဖာေဖာသီသီ ပါတတ္သည္။ ဘုရားပြဲအစ ဘုရားသုံးဆူက၊ ဘုရားပြဲအဆုံး ဝါခင္းကုန္းဟု ဆို႐ိုးျပဳၾကသည္။

ျမန္မာ့ဂီတေလာကတြင္ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားလွေသာ မႏၲေလးၿမိဳ႕ခံ သဘင္ပညာရွင္ႏွင့္ ဂီတစာဆိုႀကီးမ်ား ေပၚထြက္ခဲ့ေလသည္။ ၎တို႔မွာ

၁။ မႏၲေလးၿမိဳ႕ခံ ၿမိဳ႕မ အေပ်ာ္တမ္း တူရိယာအဖြဲ႕၊

၂ ။ ဝိုင္အမ္ဘီ ဆရာတင္၊

၃။ ျမန္မာၫြန႔္ ဆရာတင္၊

၄။ နန္းေတာ္ေရွ႕ဆရာတင္၊

၅။ အလကၤာေက်ာ္စြာၿမိဳ႕မၿငိမ္း၊

၆။ အလကၤာေက်ာ္စြာေ႐ႊမန္းတင္ေမာင္ စသည္တို႔ျဖစ္ပါသည္။

Read More>>> လူသိနည္းေသးတဲ့ မႏၱေလးၿမိဳ႕က ေရွးေဟာင္းေနရာ(၉)ခု

မႏၲေလးၿမိဳ႕ခံ ၿမိဳ႕မ အေပ်ာ္တမ္း တူရိယာအဖြဲ႕

ၿမိဳ႕မအေပ်ာ္တမ္းတူရိယာ အသင္းကို ၁၉၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ဆရာ အလကၤာေက်ာ္စြာ ၿမိဳ႕မၿငိမ္းမွ ဦးေဆာင္၍ တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၂၈-ခုႏွစ္တြင္ မႏၲေလး ဆိုင္းတန္းရပ္မွ ဦးေတာ္လုံအား အမႉးျပဳ၍ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း(ၿမိဳ႕မၿငိမ္း)၊ ဦးႀကီးေငြ၊ ဦးသန႔္ဇင္၊ ဦးရင္ကေလးတို႔က ဒါးတန္း ဦးသန႔္ေနထိုင္ေသာ ဒါးတန္းဝင္းအတြင္း၌ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။

ပထမဆုံး အဆိုေတာ္မွာ ဦးညီႏွင့္ ဦးဖူးအံ့တို႔ ျဖစ္သည္။ ယခင္က ဒါးတန္းဝင္း၌ အသင္းတည္ရွိခဲ့ၿပီး ယခုအခါ ၈၆-လမ္းႏွင့္ ၂၁-လမ္းေထာင့္တြင္ တည္ရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သက္တမ္း အရွည္ၾကာဆုံး တူရိယာ အသင္း တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။

ဝိုင္အမ္ဘီ ဆရာတင္

ဝိုင္အမ္ဘီ ဆရာတင္ကို ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၂၊ ၁၈၉၄ မွာ မႏၲေလးၿမိဳ႕၊ ေ႐ႊဘုန္းရွိန္ (မင္းသားစုရပ္) တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့ပါသည္။ ဝိုင္အမ္ဘီ ဆရာတင္သည္ ဂီတစာဆို တစ္ဦး ျဖစ္ၿပီး ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ဆန႔္က်င္ေရးတြင္ အေရးပါေသာ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးဝင္တစ္ဦး ျဖစ္သည့္အျပင္၊ တို႔ဗမာ သီခ်င္း ႏွင့္ ကမာၻမေက် ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္သီခ်င္း တို႔ကို ေရးစပ္သီကုံးခဲ့သူ ျဖစ္သည္။

သူသည္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးတြင္လည္း ေတာ္လွန္ေရး သမားတစ္ေယာက္ အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ဝိုင္အမ္ဘီ သခင္တင္သည္ တီဘီ ေရာဂါျဖင့္ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၁၃၁၂ ခု၊ ဒုတိယ ဝါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၁၀ ရက္ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၉၅၀ ဩဂုတ္ ၈ ရက္) ေန႔ အသက္ ၅၇ ႏွစ္ အ႐ြယ္တြင္ ရန္ကုန္ေဆး႐ုံႀကီး၌ ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။

Read More>>> မႏၲေလးေတာင္ေပၚသို႔ သုံးဘီးဆိုင္ကယ္မ်ား တက္ေရာက္ခြင့္ပိတ္ထား

နန္းေတာ္ေရွ႕ဆရာတင္

နန္းေတာ္ေရွ႕ဆရာတင္ကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၅၆ ခုႏွစ္၊ ၁၈၉၄-ခုႏွစ္တြင္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ နန္းေတာ္ေရွ႕ရပ္ေန ၿမိဳ႕စားေရးမင္း ဦးမွန္ႏွင့္ ေဒၚမမတို႔က ၾကည့္ျမင္တိုင္ ထီးတန္းရပ္တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ နန္း​ေတာ္​ေရွ႕ဆရာတင္သည္ ျမန္မာ့ဂီတ​ေလာကတြင္ထင္ရွား​ေက်ာ္ၾကားလွ​ေသာ ဂီတစာဆိုႀကီးတစ္ဦး ျဖစ္ပါသည္။

နန္းေတာ္ေရွ႕ ဆရာတင္သည္ သီခ်င္းေပါင္း ၃၀ဝ ခန႔္ ေရးသားခဲ့ပါသည္။ ဆရာတင္၏ သီခ်င္းမ်ားတြင္ ေ႐ႊမင္းဂံ၊ သူေဌးဝါဒ၊ ဆင္ႀကီးဂဠဳန္ခ်ီ၊ ေ႐ႊမိုးညိဳ၊ ေတာင္သမန္၊ အလႉ ရွင္၊ ေ႐ႊဘိုသူ၊ ကြၽဲမ သီခ်င္းမ်ားမွာ အထူးထင္ရွားသည္။ နန္း​ေတာ္​ေရွ႕ဆရာတင္သည္ ၁၉၄၉ ခု၊ မတ္လ ၁၂ ရက္ မႏၲေလးၿမိဳ႕ကို ကရင္မ်ား အသိမ္းတြင္ နန္းေရွ႕ ခင္မကန္ေက်ာင္းတိုက္ ဆရာေတာ္ ဦးသုမနေက်ာင္းတြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။

အလကၤာေက်ာ္စြာၿမိဳ႕မၿငိမ္း

ၿမိဳ႕မၿငိမ္းသည္ ျမန္မာ့ဂီတ​ေလာကတြင္ ထင္ရွား​ခဲ့ေသာ အလကၤာေက်ာ္စြာဘြဲ႕ရ ​ေတး​ေရးဆရာ၊ဂီတပညာရွင္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ၿမိဳ႕မၿငိမ္း၏ အမည္ရင္းမွာ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းျဖစ္ၿပီး ခရစ္ႏွစ္ ၁၉၀၉ ခုႏွစ္ ၊ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၇၀ ျပည့္ႏွစ္ ၊ တေပါင္းလဆန္း (၅) ရက္ ၊ တနလၤာေန႔တြင္ မႏၲေလးၿမိဳ႕၌ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သက္တမ္းအရွည္ၾကာဆုံး တူရိယာအသင္းတစ္ခုျဖစ္​​ေသာ မႏၲေလးၿမိဳ႕ဂုဏ္​ေဆာင္ ၿမိဳ႕မအ​ေပ်ာ္တမ္းတူရိယာအဖြဲ႕ကို ဦး​ေဆာင္တည္​ေထာင္ခဲ့သူတစ္ဦးျဖစ္သည္။

Read More>>> ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ တ႐ုတ္နယ္စပ္ဂိတ္ ႏွစ္ခုကုိ ျပန္လည္ ဖြင့္လွစ္မည္

အလကၤာေက်ာ္စြာေ႐ႊမန္းတင္ေမာင္

ေ႐ႊမန္းတင္ေမာင္သည္ မႏၲေလးဇာတိျဖစ္ၿပီး အဖမွာ သစ္ဝါးကုန္သည္ႀကီး ဦးျပားႏွင့္ အမိေဒၚေမတို႔မွ ေမြးဖြားေသာ သားသမီး ကိုးေယာက္အနက္ အေထြးဆုံးသားျဖစ္သည္။ ေ႐ႊမန္းတင္ေမာင္သည္ တခ်ိန္က ျမန္မာ့ဇာတ္သဘင္ေလာကႀကီးအား ထူးသည္ထက္ ဆန္းလာေအာင္ လုပ္ႏိုင္သူ တစ္ဦး ျဖစ္သည္။

လြတ္လပ္ေရးရၿပီးစ ျမန္မာ့ဇာတ္သဘင္ေလာကတြင္ နာမည္ေက်ာ္ လူႀကိဳက္မ်ားခဲ့ေသာ အလကၤာေက်ာ္စြာဘြဲ႕ရ မင္းသားျဖစ္သည္။ အေျပာ၊ အေဟာ ေကာင္းသျဖင့္ ယခုေခတ္အခါ အေျပာေကာင္းသူေတြ႕လွ်င္ အေျပာကေတာ့ ေ႐ႊမန္းပဲ ဟု ဆိုစမွတ္ ျပဳၾကေလသည္။

ေ႐ႊမန္းတင္ေမာင္သည္ သရက္ခ႐ိုင္ မင္းလွၿမိဳ႕နယ္ လက္ပံ႐ြာအနီးက မဟာပိႏၷဲဘုရား ပြဲေတာ္တြင္ (၁၉၆၉ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၉ ရက္) စေနေန႔ည ဇာတ္ခုံေပၚ ကရင္းခုန္ရင္း အသက္ (၅၁) ႏွစ္တြင္ ႐ုတ္တရက္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ေရာဂါလကၡဏာျပေနတာေတာင္ ဇာတ္ခုံေရွ႕ကိုဇြတ္ထြက္ကာ ကခုန္ေနတာေၾကာင့္ ေဘးလူေတြက ဇြတ္ဆြဲသြင္းရင္း ဝိုင္းဝန္းျပဳစုရင္း ဆုံးပါးခဲ့ရျခင္းျဖစ္ေလသည္။

Ref: Wikipedia

###Unicode

မြန်မာ့ဂီတလောကတွင် ထင်ရှားကျော်ကြားတဲ့ မန္တလေးမှ ဇာတ်သဘင်ပညာရှင်နှင့် ဂီတစာဆိုကြီးများ

မန္တလေးမြို့တွင် ဝါကျွတ်ချိန်မှစ၍ တပို့တွဲ၊ တပေါင်းလအထိ ပွဲလမ်းတွေ ဆက်နေသည်။ ဘုရားပွဲ၊ ကထိန်ပွဲ၊ အလှူပွဲ၊ ကျောင်းရေစက်ချ၊ ဘုန်းကြီးပျံ၊ မင်္ဂလာဆောင်၊ ကလေးမွေးနေ့ပွဲ၊ ဘောလုံးအနိုင်ရ၍ ဂုဏ်ပြုပွဲ စသဖြင့် ကြံဖန်ပြီးကို ဇာတ်ပွဲသဘင်တွေ ထည့်ကြပါသည်။

အထူးသဖြင့် ဘုရားပွဲတွေမှာဆိုလျှင် အငြိမ့်တွေ၊ ဇာတ်တွေ၊ တီးဝိုင်းတွေ၊ ဆိုင်းများ ဖောဖောသီသီ ပါတတ်သည်။ ဘုရားပွဲအစ ဘုရားသုံးဆူက၊ ဘုရားပွဲအဆုံး ဝါခင်းကုန်းဟု ဆိုရိုးပြုကြသည်။

မြန်မာ့ဂီတလောကတွင်ထင်ရှားကျော်ကြားလှသော မန္တလေးမြို့ခံ သဘင်ပညာရှင်နှင့် ဂီတစာဆိုကြီးများ ပေါ်ထွက်ခဲ့လေသည်။ ၎င်းတို့မှာ

၁။ မန္တလေးမြို့ခံ မြို့မ အပျော်တမ်း တူရိယာအဖွဲ့၊

၂ ။ ဝိုင်အမ်ဘီ ဆရာတင်၊

၃။ မြန်မာညွန့် ဆရာတင်၊

၄။ နန်းတော်ရှေ့ဆရာတင်၊

၅။ အလင်္ကာကျော်စွာမြို့မငြိမ်း၊

၆။ အလင်္ကာကျော်စွာရွှေမန်းတင်မောင် စသည်တို့ဖြစ်ပါသည်။

မန္တလေးမြို့ခံ မြို့မ အပျော်တမ်း တူရိယာအဖွဲ့

မြို့မအပျော်တမ်းတူရိယာ အသင်းကို ၁၉၂၅ ခုနှစ်တွင် ဆရာ အလင်္ကာကျော်စွာ မြို့မငြိမ်းမှ ဦးဆောင်၍ တည်ထောင်ခဲ့ပါသည်။ ၁၉၂၈-ခုနှစ်တွင် မန္တလေး ဆိုင်းတန်းရပ်မှ ဦးတော်လုံအား အမှူးပြု၍ ဦးကျော်ငြိမ်း(မြို့မငြိမ်း)၊ ဦးကြီးငွေ၊ ဦးသန့်ဇင်၊ ဦးရင်ကလေးတို့က ဒါးတန်း ဦးသန့်နေထိုင်သော ဒါးတန်းဝင်းအတွင်း၌ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ပထမဆုံး အဆိုတော်မှာ ဦးညီနှင့် ဦးဖူးအံ့တို့ ဖြစ်သည်။ ယခင်က ဒါးတန်းဝင်း၌ အသင်းတည်ရှိခဲ့ပြီး ယခုအခါ ၈၆-လမ်းနှင့် ၂၁-လမ်းထောင့်တွင် တည်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ သက်တမ်း အရှည်ကြာဆုံး တူရိယာ အသင်း တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။

ဝိုင်အမ်ဘီ ဆရာတင်

ဝိုင်အမ်ဘီ ဆရာတင်ကို ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂၊ ၁၈၉၄ မှာ မန္တလေးမြို့၊ ရွှေဘုန်းရှိန် (မင်းသားစုရပ်) တွင် ဖွားမြင်ခဲ့ပါသည်။ ဝိုင်အမ်ဘီ ဆရာတင်သည် ဂီတစာဆို တစ်ဦး ဖြစ်ပြီး ဗြိတိသျှနယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေးတွင် အရေးပါသော တို့ဗမာအစည်းအရုံးဝင်တစ်ဦး ဖြစ်သည့်အပြင်၊ တို့ဗမာ သီချင်း နှင့် ကမ္ဘာမကျေ မြန်မာနိုင်ငံတော်သီချင်း တို့ကို ရေးစပ်သီကုံးခဲ့သူ ဖြစ်သည်။ သူသည် ဂျပန်တော်လှန်ရေးတွင်လည်း တော်လှန်ရေး သမားတစ်ယောက် အဖြစ် ဝင်ရောက် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဝိုင်အမ်ဘီ သခင်တင်သည် တီဘီ ရောဂါဖြင့် မြန်မာ သက္ကရာဇ် ၁၃၁၂ ခု၊ ဒုတိယ ဝါဆိုလပြည့်ကျော် ၁၀ ရက် (ခရစ်နှစ် ၁၉၅၀ ဩဂုတ် ၈ ရက်) နေ့ အသက် ၅၇ နှစ် အရွယ်တွင် ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီး၌ ကွယ်လွန်သွားခဲ့သည်။

နန်းတော်ရှေ့ဆရာတင်

နန်းတော်ရှေ့ဆရာတင်ကို မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၅၆ ခုနှစ်၊ ၁၈၉၄-ခုနှစ်တွင် မန္တလေးမြို့ နန်းတော်ရှေ့ရပ်နေ မြို့စားရေးမင်း ဦးမှန်နှင့် ဒေါ်မမတို့က ကြည့်မြင်တိုင် ထီးတန်းရပ်တွင် ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ နန်း​တော်​ရှေ့ဆရာတင်သည် မြန်မာ့ဂီတ​လောကတွင်ထင်ရှား​ကျော်ကြားလှ​သော ဂီတစာဆိုကြီးတစ်ဦး ဖြစ်ပါသည်။ နန်းတော်ရှေ့ ဆရာတင်သည် သီချင်းပေါင်း ၃၀ဝ ခန့် ရေးသားခဲ့ပါသည်။ ဆရာတင်၏ သီချင်းများတွင် ရွှေမင်းဂံ၊ သူဌေးဝါဒ၊ ဆင်ကြီးဂဠုန်ချီ၊ ရွှေမိုးညို၊ တောင်သမန်၊ အလှူ ရှင်၊ ရွှေဘိုသူ၊ ကျွဲမ သီချင်းများမှာ အထူးထင်ရှားသည်။ နန်း​တော်​ရှေ့ဆရာတင်သည် ၁၉၄၉ ခု၊ မတ်လ ၁၂ ရက် မန္တလေးမြို့ကို ကရင်များ အသိမ်းတွင် နန်းရှေ့ ခင်မကန်ကျောင်းတိုက် ဆရာတော် ဦးသုမနကျောင်းတွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။

အလင်္ကာကျော်စွာမြို့မငြိမ်း

မြို့မငြိမ်းသည် မြန်မာ့ဂီတ​လောကတွင် ထင်ရှား​ခဲ့သော အလင်္ကာကျော်စွာဘွဲ့ရ ​တေး​ရေးဆရာ၊ဂီတပညာရှင်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ မြို့မငြိမ်း၏ အမည်ရင်းမှာ ဦးကျော်ငြိမ်းဖြစ်ပြီး ခရစ်နှစ် ၁၉၀၉ ခုနှစ် ၊ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂၇၀ ပြည့်နှစ် ၊ တပေါင်းလဆန်း (၅) ရက် ၊ တနင်္လာနေ့တွင် မန္တလေးမြို့၌ ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ သက်တမ်းအရှည်ကြာဆုံး တူရိယာအသင်းတစ်ခုဖြစ်​​သော မန္တလေးမြို့ဂုဏ်​ဆောင် မြို့မအ​ပျော်တမ်းတူရိယာအဖွဲ့ကို ဦး​ဆောင်တည်​ထောင်ခဲ့သူတစ်ဦးဖြစ်သည်။

အလင်္ကာကျော်စွာရွှေမန်းတင်မောင်

ရွှေမန်းတင်မောင်သည် မန္တလေးဇာတိဖြစ်ပြီး အဖမှာ သစ်ဝါးကုန်သည်ကြီး ဦးပြားနှင့် အမိဒေါ်မေတို့မှ မွေးဖွားသော သားသမီး ကိုးယောက်အနက် အထွေးဆုံးသားဖြစ်သည်။ ရွှေမန်းတင်မောင်သည် တချိန်က မြန်မာ့ဇာတ်သဘင်လောကကြီးအား ထူးသည်ထက် ဆန်းလာအောင် လုပ်နိုင်သူ တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးစ မြန်မာ့ဇာတ်သဘင်လောကတွင် နာမည်ကျော် လူကြိုက်များခဲ့သော အလင်္ကာကျော်စွာဘွဲ့ရ မင်းသားဖြစ်သည်။ အပြော၊ အဟော ကောင်းသဖြင့် ယခုခေတ်အခါ အပြောကောင်းသူတွေ့လျှင် အပြောကတော့ ရွှေမန်းပဲ ဟု ဆိုစမှတ် ပြုကြလေသည်။ ရွှေမန်းတင်မောင်သည် သရက်ခရိုင် မင်းလှမြို့နယ် လက်ပံရွာအနီးက မဟာပိန္နဲဘုရား ပွဲတော်တွင် (၁၉၆၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၉ ရက်) စနေနေ့ည ဇာတ်ခုံပေါ် ကရင်းခုန်ရင်း အသက် (၅၁) နှစ်တွင် ရုတ်တရက် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ရောဂါလက္ခဏာပြနေတာတောင် ဇာတ်ခုံရှေ့ကိုဇွတ်ထွက်ကာ ကခုန်နေတာကြောင့် ဘေးလူတွေက ဇွတ်ဆွဲသွင်းရင်း ဝိုင်းဝန်းပြုစုရင်း ဆုံးပါးခဲ့ရခြင်းဖြစ်လေသည်။

Ref: Wikipedia

Bookmark