ကဆုန္လျပည့္ေန႔ ဗုဒၶေန႔

ကဆုန္လျပည့္ေန႔ ဗုဒၶေန႔
ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔သည္ ေညာင္ေရသြန္းပြဲေတာ္ကို ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ကဆုန္လျပည့္ေန႔၌ က်င္းပ ပူေဇာ္ေလ့ရွိၾကသည္။ ကဆုန္လျပည့္ေန႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ႀကီးတစ္ေန႔ျဖစ္ပါသည္။

ကဆုန္လျပည့္ေန႔၏ထူးျခားခ်က္မ်ား

ဘုရားအေလာင္းေတာ္ သုေမဓာ ရွင္ရေသ့အား ေလးဆူေျမာက္ ေဂါတမဘုရား အမွန္ဧကန္စင္စစ္ ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရားမွ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ ေပးေသာေန႔

မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ ေသာၾကာေန႔သည္ ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္ သိဒၶတၳမင္းသား ဖြားျမင္ေသာေန႔

မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃) ခု ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶဟူးေန႔သည္ ေဂါတမဘုရားအေလာင္း ေဗာဓိပင္ေအာက္မွာ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူေသာေန႔

မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ ခု ကဆုန္လျပည့္ အဂၤ ါေန႔သည္ ေဂါတမဘုရား ပရိနိွဗၺာန္စံတဲ့ေန႔

ထုိ႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးတုိ႔သည္ ႏွစ္စဥ္ကဆုန္လျပည့္ေန႔သုိ႔ေရာက္တိုင္း
ျမတ္ဗုဒၶ၏ ရန္သူအေပါင္းကို ေအာင္ႏုိင္ရာ၊ သစၥာေလးပါးကိုသိျမင္ရာ၊
ဘုရားအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ေတာ္မူရာ ဌာနျဖစ္ေသာ မဟာေဗာဓိေညာင္ပင္ကို ရည္မွန္းၿပီး မိမိတုိ႔ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ရာ ေက်ာင္းကန္ဘုရားမ်ား၌ စိုက္ပ်ဳိးပူေဇာ္ထားအပ္ေသာ ေညာင္ပင္ မ်ားကို ေရစင္သြန္းဖ်န္း ပူေဇာ္ေလ့ရွိၾကသည္။

အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ေဗာဓိပင္မ်ား မညိႇဳးႏြမ္း မေျခာက္ေသြ႕ေစလိုေရးႏွင့္ ျမတ္ဗုဒၶကို အမွတ္ရေစလိုေရးပင္ ျဖစ္သည္။

ဤကဲ့သုိ႔ ေဗာဓိေညာင္ပင္မ်ားကို ေရစင္သြန္းဖ်န္းပူေဇာ္ျခင္းကို ေညာင္ေရသြန္းပြဲေတာ္
ဟု ေခၚတြင္ကာ ျမန္မာတုိ႔၏ ၁၂လရာသီပြဲေတာ္အျဖစ္ ပုဂံ၊ ပင္းယ၊ အင္း၀၊ ကုန္းေဘာင္ေခတ္မ်ားမွ ယေန႔ေခတ္အထိ စဥ္လာမပ်က္ က်င္းပပူေဇာ္ခဲ့ၾကေပသည္။

ကဆုန္လသည္ ျမန္မာလ ၁၂ ရာသီမွာ ဒုတိယလျဖစ္ၿပီးသည္။ ပုဂံေခတ္ေက်ာက္စာမွာ ကဆုန္လကုိ ကုဆုန္ ဟူ၍ ေရးထိုးၾကသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ေနာက္ပုိင္း ကု မွ က သုိ႔ ေျပာင္းလဲလာျခင္းျဖစ္မည္။

ကု၊က=ေရ ၊ ဆုန္=သြန္းေလာင္းျခင္း ဟု အဓိပၸါယ္ရသည့္အတြက္ ကဆုန္လကုိ ေရသြန္းလ (၀ါ) ေရေလာင္းလ လုိ႔ ေခၚဆုိပါသည္။

ကဆုန္လရာသီသည္ ေနအပူရွိန္ ျပင္းလွသည့္အတြက္ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္ရွိေရမ်ား ခန္းေျခာက္ နည္းပါးေလ့ရွိသည္။

ေဂါတမဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူရာ ေဗာဓိပင္ကုိ ရည္မွတ္၍ ေဗာဓိပင္အပြားေတာ္မ်ားကုိ တေပ်ာ္တပါး ေရစင္သြန္းေလာင္းၾကျခင္းျဖစ္သည့္အတြက္ ကဆုန္လ ေညာင္ေရသြန္းပဲြ ဟု ေခၚတြင္လာျခင္းျဖစ္ ပါသည္။

ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအေနျဖင့္ ေဗာဓိပင္သည္ ဘုရားရွင္အား ကုိယ္စားျပဳသည့္ ပရိေဘာဂေစတီေတာ္ ျဖစ္သည့္အတြက္ ေဗာဓိပင္ကုိ ေရေလာင္းေပးျခင္းသည္ ေဗာဓိပင္ ပုိမုိရွင္သန္ေစဖုိ႔ ဘုရားသာသနာေတာ္ ဆက္လက္ အဓြန္႔ရွည္တည္တံ့ေစရန္ ရည္ညႊန္းပါသည္။

ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာလူမ်ဳိးတုိ႔သည္ ကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင္ သံဃာေတာ္မ်ားအား အ႐ံုဆြမ္း၊ေန႔ဆြမ္းကပ္လွဴျခင္း၊ ပရိတ္တရားေတာ္ တရားေတာ္မ်ား နာၾကားျခင္း၊ သီလခံယူျခင္း၊ ဘာဝနာတရား ပြားမ်ားျခင္းႏွင့္ဘုရားေက်ာင္းကန္မ်ားကုိ သန္႔ရွင္းေရးမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း စသည္တို႔ကို ျပဳလုပ္ၾကၿပီး ကုသိုလ္ယူေလ့ရွိၾကပါသည္။ ဇိဝိတဒါန ငါးလႊတ္ပဲြ၊ ငွက္လႊတ္ပဲြ၊ တိရစၧာန္ေဘးမဲ့လႊတ္ပဲြ မ်ားကုိလည္း တေပ်ာ္တပါး က်င္းပေလ့ရွိၾကပါသည္။

ကဆုန္လျပည့္ေန႔ကို ကမၻာ့အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ႐ံုးပိတ္ရက္အျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္း

၁၉၉၈ ခု၊ ႏုိဝင္ဘာလ ၅ ရက္မွ ၁၄ ရက္အထိ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ၊ ကုိလံဘုိၿမိဳ႕ေတာ္မွာ က်င္းပခဲ့ေသာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဗုဒၶဘာသာ ကြန္ဖရင့္မွာ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ကုိ ကမၻာ့႐ံုးပိတ္ရက္ အျဖစ္သတ္မွတ္ ႏုိင္ရန္အတြက္ ညိွႏႈိင္းေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကသည္။

သီရိလကၤာႏုိင္ငံ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးသည္ ကမၻာ့႐ံုးပိတ္ရက္အျဖစ္သတ္မွတ္ေရး အဆုိကုိ ၁၉၉၉ ခု စက္တင္ဘာလမွာ ကုလသမဂၢသုိ႔ တင္သြင္းခဲ့တယ္။

၅၄ ႀကိမ္ေျမာက္ ကုသလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွာ တင္သြင္းေသာ အဆုိကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံ အပါအဝင္ အျခားႏုိင္ငံမ်ား စုစုေပါင္း ၃၄ ႏုိင္ငံက ေထာက္ခံၾကသည္၊

ကမၻာ့ကုလသမဂၢသည္

ေဂါတမဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕ သာသနာေတာ္သည္ ကမၻာေပၚမွာ သက္တမ္းရွည္ၾကာတဲ့ ဘာသာတစ္ခုျဖစ္သည့္အျပင္ ဘုရားရွင္၏ အဆံုးအမေတာ္သည္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္ ကာလတုိင္ေအာင္ လူသားတုိ႔အေပၚ ကာယသုခ၊ စိတၱသုခနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ၿပီး ေနာင္အနာဂတ္မွာလည္း ကမၻာ့လူသားတုိ႔အေပၚ ေကာင္းက်ဳိးမ်ား ဆက္လက္ သက္ေရာက္ေန မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သုိ႔ျဖစ္၍ ကုသလမဂၢဗဟုိဌာနခ်ဳပ္နဲ႔ ကမၻာေပၚရွိ ကုလသမဂၢဌာနအသီးသီးတုိ႔မွ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔ (ေဝဆတ္ေဒး)ကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ႐ံုးးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ရမည္။

ဤဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ ေဝဆတ္ေဒး က်င္းပရာတြင္ ကုလသမဂၢရံပံုေငြကုိ သံုးစဲြခြင့္မရွိ။ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ကဆုန္လျပည့္ေန႔သည္ မည္သည့္လ (အဂၤလိပ္လ)တြင္ က်ေရာက္မည္ကုိ ကုလသမဂၢ ဌာနခ်ဳပ္ႏွင့္ အျခားေသာ ကုလသမဂၢဌာနတုိ႔က တုိင္ပင္ညွိႏႈိင္းကာ ဆံုးျဖတ္သြားရမည္” လုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။

ကမၻာ့ကုလသမဂၢမွ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔ကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ႐ံုးပိတ္ရက္ Vesak Universal Holiday အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့သည္။

အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း က်င္းပၾက

ကဆုန္လျပည့္ေန႔ကို ဗုဒၶေန႔အျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ က်င္းပျပဳလုပ္သည္သာမက ထိုင္းႏိုင္ငံ ၊ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ ကိုလံဘိုၿမိဳ႕ႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားမွာလည္း စည္ကားသိုက္ၿမိဳက္စြာ က်င္းပၾကသည္၊

မႏၲေလး ကဆုန္ေညာင္ေရသြန္းပြဲေတာ္

ကဆုန္လျပည့္ေန႔ ဗုဒၶေန႔ကို ကမၻာ့အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ႐ံုးပိတ္ရက္ေန႔အျဖစ္သတ္မွတ္ထားသည့္ အတြက္ ထိုေန႔တြင္ ႏိုင္ငံအသီးသီးရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားမွာလည္း ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ကဆုန္ေညာင္ေရသြန္း ပြဲေတာ္ကို က်င္းပၾကသည္။ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးရွိ ၿမိဳ႕မ်ားမွာလည္း ေဗာဓိေညာင္ပင္အား ေညာင္ေရ သြန္းေလာင္းျခင္း ပြဲေတာ္မ်ားကို ၿခိမ့္ၿခိမ့္သဲ က်င္းပၾကေလသည္။

ထိုကဲ့သို႕ေညာင္ေရသြန္းပြဲေတာ္က်င္းပရာတြင္ မႏၲေလးၿမိဳ႕သည္လည္း အထင္ကရ အပါအ၀င္ ျဖစ္ေပသည္။

-မဟာမုနိဘုရားႀကီး

-ေရႊၾကက္ယက္၊ ေရႊၾကက္က်

-ေဗာဓိကုန္း

-ေအာင္ေတာ္မူဘုရား

-သက်သီဟဘုရား

-ရတနာမဥၨဴျမတ္စြာဘုရား

-ထီးတေစာင္းဘုရား

စသည္တို႔သည္ မႏၲေလးၿမိဳ႕၏ အထင္ကရ နာမည္ႀကီးေညာင္ေရသြန္းပြဲေတာ္ က်င္းပရာေနရာမ်ား ျဖစ္သည္။ ေရႊၾကက္ယက္ဘုရားတြင္ ဇာတ္ပြဲမ်ား ေဗာဓိကုန္းတြင္တီး၀ိုင္းမ်ား အခ်ဳိ႕ေနရာမ်ားတြင္ အၿငိမ့္ပြဲမ်ားထည့္၍ က်င္းပၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ားသည္ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေသာ အ၀တ္အစားမ်ားကို ၀တ္ဆင္ယဥ္၍ ေပ်ာ္ရြင္စြာ လည္ပတ္ၾကေလသည္။ အမ်ဳိးသမီးငယ္ေလးမ်ားသည္ ဆြမ္းေတာ္တင္ပြဲမ်ားကို ကိုင္ေဆာင္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လူငယ္ကေလးမ်ားသည္ ေညာင္ေရအိုးေလးမ်ားကို ဆိုင္းထမ္းႏွင့္ထမ္း၍ေသာ္လည္းေကာင္း ေရသြန္းေလာင္းမည့္ ေဗာဓိေညာင္ပင္ရွိရာ ဘုရားပရ၀ုဏ္ဆီသို႕ အတီးအမႈတ္ အကအခုန္မ်ားႏွင့္အတူ ေပ်ာ္ရႊင္စြာ စီတန္းလွည့္လည္ သြားေရာက္ၾကသည္။

ထိုသို႔ေသာ ျမင္ကြင္းမ်ဳိးကို ျမင္ေတြ႕ရသူမ်ားအဖို႕ စိတ္ႏွလံုး ၾကည္ႏူးခ်မ္းေျမ့ဘြယ္ေကာင္းေသာ၊ မ်က္စိပသာဒကို ျဖစ္ေစေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႕၏ အလွတရားတစ္ခုပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။

အခ်ဳိ႕က ေမာ္ေတာ္ကား၊ ဆုိင္ကယ္၊ စက္ဘီးႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အခ်ဳိ႕ကေျခလ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း ေပ်ာ္ရႊင္စြာ သြားေရာက္လည္ပတ္ၾကေလသည္။ ထိုသို႔လည္ပတ္ရာလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ေဘး၀ဲယာတြင္လည္း ေစတနာရွင္မ်ားသည္ မိမိအိမ္ေရွ႕မွာ ေရေအး၊ အခ်ဳိေရမ်ားနဲ႔လည္းေကာင္း၊ အခ်ဳိ႕ေနရာမ်ားမွာ စပီကာ အသံခ်ဲ႕စက္မ်ားျဖင့္ ဗုဒၶဝင္သီခ်င္းမ်ားဖြင့္၍ မ႑ပ္မ်ားတည္ေဆာက္ၿပီး ထမင္း၊ ဟင္းမ်ား၊ ၾကာဇံဟင္း၊ မုန္႕ဟင္းငါး စသျဖင့္ စတုဒိသာအလွဴမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး ကုသုိလ္ယူၾကသည္ကိုလည္းေတြ႕ရသည္။

ထိုကဲ့သို႕ေသာ ေညာင္ေရသြန္းပြဲေတာ္က်င္းပေနေသာ ပဲြေတာ္ကာလအတြင္းမွာမူ ထိုအနီးအနား ၀န္းက်င္တြင္ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကိုေတာ့ ျဖစ္ေပၚေစတတ္ပါသည္။