မန္တလေးကိုရောက်တဲ့ဖြစ်တဲ့အခါ လူသိများထင်ရှားပြီးသားနေရာတွေထက် ရှေးဟောင်းတန်ဖိုးလည်းရှိ၊ လူလည်းသိပ်မသိတဲ့ နေရာတွေဘက်ကိုသွားဖို့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် အောက်မှာ ပြောပြပေးထားတဲ့ နေရာလေးတွေဆီ အရောက်သွားနိုင်အောင် ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။
သန်းခေါင်ယံသိမ် (ခေါ်) သာရမဥ္ဇူသိမ်
ပြည်ကြီးတံခွန်မြို့နယ်၊ တံခွန်တိုင်ရပ်ကွက်က ပြည်ကျောင်းတိုက်အတွင်းမှာတည်ရှိတဲ့ သိမ်တော်ကြီးပါ။ ရှေးယခင်က ရှင်အရဟံမထေရ်မြတ် သိမ်သမုတ်တော်မူခဲ့တဲ့ သိမ်လေးသိမ်ထဲမှာ ဒီသန်းခေါင်ယံသိမ်ဟာလည်း တခုအပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။ ယခုလက်ရှိ မြင်တွေ့နေရတဲ့ သိမ်တော်ကိုတော့ မင်းတုန်းမင်းရဲ့ မြောက်နန်းမိဖုရား သီရိရတနာဒေဝီက ပြန်လည် ပြုပြင်တည်ဆောက်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ သက္ကရာဇ် ၁၂၁၈ ခု၊ ခရစ်နှစ် ၁၈၅၆ ခုနှစ်မှာတော့ ဘုရင်နဲ့မိဖုရားတို့ဟာ ဒီသိမ်ကို ရေစက်ချလှူဒါန်းပြီး သာရမဥ္ဇူသိမ်လို့ အမည်ပေး ခေါ်တွင်ခဲ့ပါတယ်။
သိမ်တော်တည်ဆောက်ထားပုံကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် ပုဂံက အာနန္ဒာဘုရားပုံစံနဲ့ တော်တော်လေးဆင်သလို သိမ်တော်ဆီသွားတဲ့ လျှောက်လမ်းရှည်လေးကလည်း ဆွဲဆောင်မှုရှိလှပါတယ်။ သိမ်ပတ်လည်မှာ မနုသီဟရုပ်တွေနဲ့ မိဖုရားရေးထိုးခဲ့တဲ့ ကျောက်စာတိုက်တခုကို တွေ့မြင်ရသလို သိမ်အတွင်းဘက်မှာတော့ ရုပ်ပွားတော်နှစ်ဆူကိုဖူးတွေ့ရပါတယ်။ သိမ်အဆောက်အဦမှာလည်း အင်္ဂတေ ပန်းတော့ ရုပ်လုံးရုပ်ကြွတွေရှိပြီး သိမ်တံခါးက သစ်သားရုပ်ကြွတွေကလည်း အရမ်းလက်ရာမြောက်ပါတယ်။ ကုန်းဘောင်ခေတ်နှောင်း မြန်မာ့မှုလက်ရာအချို့ကို လေ့လာတွေ့ရှိရမယ့်နေရာတခုမို့ တံခွန်တိုင်ဘက်ရောက်ခဲ့မယ်ဆိုရင် ပြည်ကျောင်းတိုက်အတွင်းက သန်းခေါင်ယံသိမ်ဆီ သွားရောက်ဖို့ လက်တို့လိုက်ပါရစေ။
တောင်ကြီးတံတား
အမရပူရဘက်ရောက်ခဲ့မယ်ဆိုရင် တောင်သမန်အင်းကို ဖြတ်ကျော်တည်ဆောက်ထားတဲ့ ဦးပိန်တံတားကြီးဆီ သွားရောက်လည်ပတ်သူတွေက ပိုများကြပါတယ်။ ဒီတစ်ခါမှာတော့ ဦးပိန်တံတားနဲ့ အသက်တူပြီး အရွယ်မတူတဲ့ အမရပူရက တောင်ကြီးတံတားရှိတဲ့ တောင်ကြီးရပ်ကွက်ဆီရောက်လာခဲ့ပါတယ်။
သမိုင်းကြောင်းအရ အမရပူမှာ မြို့စာရေးဦးပိန်ဆောက်လုပ်ခဲ့တာ ဦးပိန်တံတား တစ်ခုတည်းမဟုတ်ပဲ တောင်ကြီးတံတား၊ ပန်းပဲတံတား၊ ဗုံအိုးတံတား၊ စကျင်ဝတံတား၊ ကုက္ကိုတံတား များလည်းရှိသေးတယ်လို ့သိရပါတယ်။ အခုဖော်ပြပေးမယ့်တံတားကတော့ တောင်ကြီးချောင်းကိုဖြတ်ပြီး ချောင်းတစ်ဖက်စီက တောင်ကြီးရပ်ကွက်နဲ့ ဟင်္သာရပ်ကွက်နှစ်ခုကိုဆက်လို့ရအောင် တည်ဆောက်ထားတဲ့ တံတားပါ။ တံတားတဖက်ထိပ်နားမှာတော့ မြောက်လက်သမားကျောင်းတိုက် တည်ရှိပါတယ်။ တံတားပုံစံက ဦးပိန်တံတားနဲ့ဆင်ပေမယ့် ဦးပိန်လောက်ခမ်းနားမှုမရှိသလို ကြံခိုင်မူကလည်း ဦးပိန်ကိုမမှီပါဘူး။ ဒီတံတားနဲ့အပြိုင် ဘေးဘက်မှာတော့ အင်္ဂတေတံတားတစ်ခု ဆောက်လုပ်ပေးထားတာမို့ အဲ့ဒီတံတားပေါ်ကပဲ လူတွေ၊ ယာဉ်တွေ ဖြတ်သွားဖြတ်လာလုပ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တောင်ကြီးတံတားကလဲ အမရပူရဲ့ ရှေးဟောင်းတံတားတစ်ခုမို့ တောင်သမန်ဘက်ရောက်ခဲ့မယ်ဆို သွားရောက်လေ့လာဖို့ သတင်းပေးလိုက်ပါတယ်။
ဆင်ကြိုရွှေကူ ကပ်ကျော် ဆုတောင်းပြည့်ဘုရား
အမရပူရမြို့နယ်၊ မှန်တန်းရပ်ကွက်၊ အမရပူရနန်းမြို့ရိုးဟောင်းရဲ့ အနောက်မြောက်နားလောက်မှာ တည်ရှိပါတယ်။ ဒီဘုရားကိုတော့ အမရပူရရဲ့ မြို့တည်နန်းတည် ဗဒုံမင်းက ၁၁၄၁ ခုနှစ်မှာ တည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့တာလို့ သိရတယ်။ ဘုရားဆီရောက်တာနဲ့ ကန္ဓာကုဋီတိုက်တော်အတွင်းက ဆင်ကြိုရွှေကူ ကပ်ကျော် ဆုတောင်းပြည့်ဘုရားကို အရင်ဆုံးဝင်ဖူးပြီး စေတီတော်ကို တစ်ပတ်ပတ်ပြီးလေ့လာဖြစ်ခဲ့တယ်။ ဘုရားပရဝုဏ်အတွင်းမှာ ဗားမဲ့သိမ်တော်၊ သိကြားဂူ၊ ကျောက်စာကုန်းစေတီ၊ သံသေကပ်ကျော်ဘုရားနဲ့ သုဓမ္မဇရပ်တို့ကိုတွေ့မြင်ခဲ့ရပါသေးတယ်။ အားလုံးထဲမှာမှ သုဓမ္မာဇရပ်က အမရပူရရဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာအကောင်းဆုံး သမိုင်းဝင် အဆောက်အဦတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
ဝါခင်းကုန်း မာရ်အောင်ရတနာ ဓါတုဃရစေတီ
ချမ်းအေးသာစံမြို့နယ်၊ ကန်ကောက်ရပ်ကွက်မှာတည်ရှိတဲ့ စေတီတော်ကြီးပါ။ ဒီစေတီတော်တည်နေရာက ရတနာပုံမြို့တော်တည်စဉ်က မဟာသီရိဟေမဝန်ဥယျာဉ်နေရာ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ရှေးအခါတုန်းကတော့ ဝါခင်းကုန်းရပ် အနီးနားမှာ တည်ရှိနေတာမို့ စေတီတော်နာမည်ဟာလည်း ဝါခင်းကုန်းစေတီလို့ အမည်တွင်ခဲ့တာပါ။ မာရ်အောင်ရတနာစေတီတော်ကို ၁၈၇၉ ခုနှစ်မှာ သီပေါဘုရင်နဲ့ မိဖုရားစုဖုရားလတ်တို့က တည်ထားခဲ့တာလို့သိရပါတယ်။ စေတီတော်ကြီးထဲမှာတော့ ရွှေဘို စီရင်စုရွာသာရပ်၊ တလည်းချောင်းအနီး ဥမင်လိုဏ်အတွင်းကရရှိတဲ့ ဓာတ်တော်မွေတော်တွေရယ်၊ ဗုဒ္ဓဂယာက ရရှိတဲ့ ပဥ္စလောဟာ ရုပ်ပွားတော်တွေကို ဌာပနာခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။
ဒီနေရာမှာ အံ့သြစရာအချက်တစ်ခုက မိဖုရား စုဖုရားလတ်ဟာ ရှေးနန်းတွင်းအစဉ်အဆက်သုံးခဲ့တဲ့ "ကာမသျှတ္တရကျမ်း" ကြီးကို မလိုအပ်တော့ပြီဆိုပြီး ဒီ မာရ်အောင်ရတနာစေတီကြီးထဲမှာ ထည့်သွင်းဌာပနာပစ်လိုက်တာပါပဲ။ စေတီတော်ကြီးရဲ့ ပရဝုဏ်အတွင်းဘက်မှာ ပေါ်တော်မူရုပ်ပွားတော်တွေကိုဖူးမြင်ရသလို အာရုံခံတန်ဆောင်းတခုအတွင်းမှာတော့ ရတနာမုနိ ဓါတ်ပေါင်းစုမြတ်စွာဘုရားနဲ့ အခြားရုပ်ပွားတော်အချို့ ကိန်းဝပ်စံပါယ်နေတာကို ဖူးတွေ့ရပါသေးတယ်။ မာန်အောင်ရတနာစေတီတော်ကြီးရဲ့ "ပန်းမွေ့ရာခင်းပွဲတော်" ကတော့ တပိုတွဲ လပြည့်ကျော် ၂ ရက်နေ့မှာ ကျင်းပနေကျဖြစ်ပြီး ထင်ရှားတဲ့ပွဲတော်တစ်ခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။
ဆုတောင်းပြည့်မြတ်စွာဘုရား
ချမ်းအေးသာဇံမြို့နယ်၊ ဟေမာဇလရပ်ကွက်၊ ၂၆ × ၂၇ လမ်းကြား၊ ၇၆ × ၇၇ လမ်းကြား၊ ငပယဝင်းထဲမှာတော့ မင်းတုန်းမင်းကြီးရဲ့ကုသိုလ်တော် ဆုတောင်းပြည့်မြတ်စွာဘုရားတည်ရှိပါတယ်။ ဒီရုပ်ပွားတော်မြတ်ကို သက္ကရာဇ် ၁၂၁၇ ခုနှစ်မှာ မင်းတုန်းမင်းတရားရဲ့အမိန့်တော်နဲ့ သားတော်မလွန်မင်းသားက ပန်းပုဆရာအကျော်အမော်တွေကိုခေါ်ပြီး အမရပူရနေပြည်တော်မှာ ၁၈ လကြာအောင် ထုလုပ်ခဲ့ရပါတယ်။ ရုပ်ပွားတော်ကြီးကို ကျွန်းသစ်သားနဲ့ ထုလုပ်ထားတာဖြစ်ပြီး ဉာဏ်တော်ကတော့ ကိုးပေ၊ ကိုးလက်မမြင့်ပါတယ်။ ရုပ်ပွားတော်ထုလုပ်ပြီးစီးလို့ မန္တလေး ရတနာပုံနေပြည်တော်ကို ပင့်ဆောင်လာရာမှာ ဟေမာဇလရပ်အရောက်မှာတော့ ရုပ်ပွားတော်ကို ဆက်ပင့်မရတော့တဲ့အတွက် ထိုနေရာမှာပဲ အများပြည်သူတွေ ဖူးမြော်လို့ရအောင် မင်းတုန်းမင်းက ပူဇော်ထားရှိစေခဲ့တာလို့ သိရပါတယ်။
ဘုရားရောက်တဲ့အခါ ကန္ဓာကုဋီ အုတ်ပြဿာဒ်တော်တွင်းမှာ ဆုတောင်းပြည့်ရုပ်ပွားတော်ကို ဖူးတွေ့ရသလို ရှေးဘုရားများနဲ့ နှစ်ကျိပ်နှစ်ဆူဘုရားတွေကို ဖူးမြင်ခဲ့ရပါသေးတယ်။ ဘုရားဝန်းအတွင်းမှာလည်း ဘုရားဒါယိကာ မင်းတုန်းမင်းရုပ်ထု၊ သားတော်မလွန်မင်းနဲ့မိဖုရားရုပ်ထုတို့ကို မှန်တိုက်တော်အတွင်းမှာ ပြသထားတာကိုလည်း တွေ့မြင်ရပါတယ်။
သားတော်ရဘုရား
ကျွန်းလုံးဥသျှောင်ရပ်ကွက်၊ မဟာမုနိဘုရားကြီးရဲ့တောင်ဘက် ၈၄ လမ်း၊ ရွှေအိုးတန်းရပ်မှာတော့ သားတော်ရဘုရား တည်ရှိပါတယ်။ သားတော်ရဘုရားကို အမရပူရမြို့တည် ဗဒုံမင်းမိဖုရား သီရိမဟာမင်္ဂလာဒေဝီက တည်ထားခဲ့တာလို့သိရပါတယ်။ တချို့သမိုင်းကွဲတွေမှာတော့
သားတော်ရဘုရားကို သရေခေတ္တရာခေတ်မှာ ဒွတ္တပေါင်မင်းနဲ့ မိဖုရားစောမြဝတီတို့က တည်ထားခဲ့တာလို့သိရပါတယ်။ သမိုင်းကြောင်းအရ ဒွတ္တပေါင်မင်းဟာ အခြားမိဖုရားတွေရဲ့ ဂုံးချောစကားကိုယုံကြည်ပြီး မိဖုရားစောမြဝတီကို နယ်နှင်ဒဏ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ စောမြဝတီဟာ ဇာတိမိုးမိတ်မြို့ကို ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းအတိုင်း ပြန်ရာမှာ မန္တလေးတောင်ရဲ့ အနောက်တောင်အရပ်အရောက်မှာတော့ သားတော်လေးတစ်ပါး ဖွားမြင်ခဲ့ပါတယ်။
သားတော်မွေးဖွားကြောင်း သတင်းကို မင်းကြီးကြားသိတဲ့အခါ မိဖုရားရှိရာအရပ်ကိုလိုက်လာပြီး မိဖုရားရဲ့ နားဋောင်းတော်နဲ့ လက်ဝတ်ရာတနာတွေကို ဌာပနာကာ ဘုရားတစ်ဆူတည်ခဲ့ပါတယ်။ ဘုရားဘွဲ့တော်ကိုလည်း သားတော်ရဘုရားလို့ အမည်ပေးတော်မူခဲ့တယ်။ သားတော်ရဘုရားမှာ သားဆုပန်ရင် ဆုတောင်းပြည့်တာမို့ အနယ်နယ်အရပ်ရပ်က ဘုရားဖူးတွေ လာရောက်အဓိဌာန်ပြု ဆုတောင်းကြတာလည်းရှိကြပါတယ်။
မြေစွန်းဝန်ဆုတောင်းပြည့်မြတ်စွာဘုရား
မြေစွန်းဝန်ဆုတောင်းပြည့်မြတ်စွာဘုရားကတော့ ချမ်းမြသာစည်မြို့နယ်၊ ကျွန်းလုံးဥသျှောင်ရပ်ကွက်၊ ၈၄ × ၈၅ လမ်းကြား၊ အကွက် ၄၉၈ မှာတည်ရှိတာပါ။ သမိုင်းကြောင်းအရ မြေစွန်းဝန်စေတီတော်ကို အမရပူရခေတ်၊ ဘကြီးတော်စစ်ကိုင်းမင်းလက်ထက်မှာ မြေစွန်းဝန်မင်းက တည်ထားခဲ့တာလို့သိရပါတယ်။ မြေစွန်းဝန်စေတီတော်ကြီးရဲ့ ကန္ဓာကုဋီတိုက်တော်အတွင်းမှာတော့ အမရပူရခေတ် စကျင်ရုပ်ပွားတော်တစ်ဆူကို ဖူးတွေ့ရပါတယ်။ မြေစွန်းဝန်စေတီတော်ရဲ့ ထောင့်လေးထောင့်မှာတော့ မနုသီဟခြင်္သေ့ရုပ်တွေကို ထူးထူးခြားခြားတွေ့ရပြီး ဘုရားဝန်းထဲမှာလည်း ဓါတ်နန်း၊ နတ်နန်းများကိုတွေ့ရပါတယ်။ မန္တလေးမြို့ထက် သက်တမ်းပိုရှည်တဲ့ အမရပူခေတ် သမိုင်းဝင် ရှေးဘုရားတစ်ဆူမို့ မန္တလာမြေကိုရောက်ခဲ့ရင် သွားရောက်ဖူးမြော်ဖို့သတင်းပေးလိုက်ပါတယ်။
အရိပ်မထွက်ဘုရား
အရိပ်မထွက်ဘုရားဟာ အောင်မြေသာစံမြို့နယ်၊ မြောက်ပြင် အမရဌာနီရပ်ကွက်၊ ၉ လမ်းနဲ့ ၇၈ လမ်းထောင့်၊ သရဲစျေးမြောက်ဘက်မှာ တည်ရှိပါတယ်။ ဘုရားရင်ပြင်ပေါ်က ကျောက်စာအရ သက္ကရာဇ် ၄၂၆ ခုနှစ်မှာ ကျန်စစ်သားမင်းတည်ထားခဲ့တာလို့သိရပါတယ်။ ကျန်စစ်သားမင်းဟာ ဘုရားတည်အပြီးမှာ နောင်ဘဝတွင် လူအဖြစ်ကို ပြန်ရမှ အရိပ်ထွက်ပါစေသားလို့ အဓိဌာန်ပြု ဆုတောင်းခဲ့ပါတယ်။ ဒီဆုတောင်းကြောင့်ပဲ စေတီတော်ဟာ အရိပ်မထွက်ခဲ့တာမို့ အရိပ်မထွက်ဘုရားလို့ ခေါ်တွင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
နောက်ပိုင်းမှာတော့ အလောင်းစည်သူမင်းရဲ့သားတော် မင်းရှင်စော၊ နရပတိစည်သူမင်းတို့က ပြုပြင်ခဲ့သလို အမရပူခေတ်မှာတော့ ဗဒုံမင်းရဲ့သားတော် အိမ်ရှေ့ဥပရာဇာနဲ့ မင်းတုန်းမင်းလက်ထက်မှာတော့ လက်ယာဝင်မှူးသတိုးမင်းကြီး မဟာသမိန်ဘေဗြတ်ဇ တို့က ပြုပြင်မှုတွေ လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
သမိုင်းကွဲတခုမှာတော့ သာသနာနှစ် (၅၀) တကောင်းပြည်ကိုအစိုးရတဲ့ မဟာဥဇနာမင်းလက်ထက်မှာ အာကာဗလစစ်သူကြီးဟာ စစ်တံခွန်လွှင့်ရာ တပ်ဦးမှာပင့်ဆောင်ကိုးကွယ်တဲ့ ဓါတ်တော်တွေ အရောင်အဝါကွန့်မြူးခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့် စစ်သူကြီးဟာ ဒီအရပ်မှာပဲ ဓါတ်တော်တွေကိုဌာပနာပြီး စေတီတဆူတည်ခဲ့တယ်။ စေတီတည်ပြီးချိန်မှာ ရန်အပေါင်းတို့သည် အရိပ်မျှပင် မထွက်စေသတည်းလို့ အဓိဌာန်ပြုဆုတောင်းခဲ့ပါတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာတော့ အရိပ်မထွက်ဘုရားရယ်လို့ ဘွဲ့တော်ခေါ်တွင်ခဲ့ပါတယ်။
အရိပ်မထွက်ဘုရားကြီးရဲ့ မဟာရံတံတိုင်းအပြင်ဘက်က မုခ်တခုမှာတော့ သက္ကရာဇ် ၁၃၁၈ ခုနှစ်မှာ ပြုပြင်တည်ဆောက်မူတွေလုပ်ခဲ့ကြပြီး ၁၂၄၇ ခုနှစ်မှာ အရိပ်ထွက်ခဲ့တယ်လို့ ကမ္ဗည်းရေးထိုးထားတာကို ထူးခြားစွာတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။
မဟာသိမ်ပြဿာဒ်တော်ကြီး
မဟာသိမ်ပြဿာဒ်တော်ကြီးကတော့ အောင်မြေသာစံမြို့နယ်၊ ဥပုတ်တော်ရပ်ကွက် ၁၂ လမ်း၊ ၆၈ နဲ့ ၇၀ လမ်းကြား၊ ရတနာပုံစံကျောင်းတိုက်တော်ကြီး အတွင်းမှာတည်ရှိပါတယ်။ ဒီသိမ်တော်ကြီးကိုတော့ သက္ကရာဇ် ၁၂၄၀ ခုနှစ်မှာ မင်းတုန်းမင်းရဲ့တောင်ဆောင်တော် မိဖုရားသီရိအတုလဒေဝီက ရတနာပုံစံကျောင်းဆရာတော်ရဲ့ အရိုးအိုးစေတီကိုငုံပြီး အုတ်ပြဿာဒ်သိမ်တော် ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းခဲ့တာပါ။ သိမ်တော်ကြီးရဲ့ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံက ပြည်ကျောင်းတိုက်အတွင်းက သန်းခေါင်ယံသိမ်ရဲ့ တည်ဆောက်ပုံနဲ့ တော်တော်လေးဆင်ပါတယ်။ သိမ်တော်အတွင်းကို လေ့လာချင်တယ်ဆိုရင်တော့ ရတနာပုံစံကျောင်းတိုက်က ဘုန်းဘုန်းတွေကိုခွင့်တောင်းပြီးလေ့လာလို့ရပါတယ်။ က
မန္တလာမြေဆိုတာက မြန်မာတွေရဲ့ နောက်ဆုံးမင်းနေပြည်တော်ဖြစ်ခဲ့တာကြောင့် စေတီပုထိုး ဂူကျောင်းဇရပ်တွေဆိုတာ မရေမတွက်နိုင်လောက်အောင် များမှများပါပဲ။ ဒီအထဲကမှ ရှေးဟောင်းသမိုင်းဝင်နေရာအချို့ကို သွားရောက်လည်ပတ်စေနိုင်ဖို့ ရွေးချယ်မျှဝေပေးလိုက်ရပါတယ်နော်။
Source; Travellers_Dream
မႏၲေလးကိုေရာက္တဲ့ျဖစ္တဲ့အခါ လူသိမ်ားထင္ရွားၿပီးသားေနရာေတြထက္ ေရွးေဟာင္းတန္ဖိုးလည္းရွိ၊ လူလည္းသိပ္မသိတဲ့ ေနရာေတြဘက္ကိုသြားဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေအာက္မွာ ေျပာျပေပးထားတဲ့ ေနရာေလးေတြဆီ အေရာက္သြားႏိုင္ေအာင္ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။
သန္းေခါင္ယံသိမ္ (ေခၚ) သာရမၪၨဴသိမ္
ျပည္ႀကီးတံခြန္ၿမိဳ႕နယ္၊ တံခြန္တိုင္ရပ္ကြက္က ျပည္ေက်ာင္းတိုက္အတြင္းမွာတည္ရွိတဲ့ သိမ္ေတာ္ႀကီးပါ။ ေရွးယခင္က ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္ သိမ္သမုတ္ေတာ္မူခဲ့တဲ့ သိမ္ေလးသိမ္ထဲမွာ ဒီသန္းေခါင္ယံသိမ္ဟာလည္း တခုအပါအဝင္ျဖစ္ပါတယ္။ ယခုလက္ရွိ ျမင္ေတြ႕ေနရတဲ့ သိမ္ေတာ္ကိုေတာ့ မင္းတုန္းမင္းရဲ႕ ေျမာက္နန္းမိဖုရား သီရိရတနာေဒဝီက ျပန္လည္ ျပဳျပင္တည္ေဆာက္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ သကၠရာဇ္ ၁၂၁၈ ခု၊ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၅၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဘုရင္နဲ႔မိဖုရားတို႔ဟာ ဒီသိမ္ကို ေရစက္ခ်လႉဒါန္းၿပီး သာရမၪၨဴသိမ္လို႔ အမည္ေပး ေခၚတြင္ခဲ့ပါတယ္။
သိမ္ေတာ္တည္ေဆာက္ထားပုံကိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ပုဂံက အာနႏၵာဘုရားပုံစံနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးဆင္သလို သိမ္ေတာ္ဆီသြားတဲ့ ေလွ်ာက္လမ္းရွည္ေလးကလည္း ဆြဲေဆာင္မႈရွိလွပါတယ္။ သိမ္ပတ္လည္မွာ မႏုသီဟ႐ုပ္ေတြနဲ႔ မိဖုရားေရးထိုးခဲ့တဲ့ ေက်ာက္စာတိုက္တခုကို ေတြ႕ျမင္ရသလို သိမ္အတြင္းဘက္မွာေတာ့ ႐ုပ္ပြားေတာ္ႏွစ္ဆူကိုဖူးေတြ႕ရပါတယ္။ သိမ္အေဆာက္အဦမွာလည္း အဂၤေတ ပန္းေတာ့ ႐ုပ္လုံး႐ုပ္ႂကြေတြရွိၿပီး သိမ္တံခါးက သစ္သား႐ုပ္ႂကြေတြကလည္း အရမ္းလက္ရာေျမာက္ပါတယ္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ေႏွာင္း ျမန္မာ့မႈလက္ရာအခ်ိဳ႕ကို ေလ့လာေတြ႕ရွိရမယ့္ေနရာတခုမို႔ တံခြန္တိုင္ဘက္ေရာက္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ျပည္ေက်ာင္းတိုက္အတြင္းက သန္းေခါင္ယံသိမ္ဆီ သြားေရာက္ဖို႔ လက္တို႔လိုက္ပါရေစ။
ေတာင္ႀကီးတံတား
အမရပူရဘက္ေရာက္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ေတာင္သမန္အင္းကို ျဖတ္ေက်ာ္တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ဦးပိန္တံတားႀကီးဆီ သြားေရာက္လည္ပတ္သူေတြက ပိုမ်ားၾကပါတယ္။ ဒီတစ္ခါမွာေတာ့ ဦးပိန္တံတားနဲ႔ အသက္တူၿပီး အ႐ြယ္မတူတဲ့ အမရပူရက ေတာင္ႀကီးတံတားရွိတဲ့ ေတာင္ႀကီးရပ္ကြက္ဆီေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။
သမိုင္းေၾကာင္းအရ အမရပူမွာ ၿမိဳ႕စာေရးဦးပိန္ေဆာက္လုပ္ခဲ့တာ ဦးပိန္တံတား တစ္ခုတည္းမဟုတ္ပဲ ေတာင္ႀကီးတံတား၊ ပန္းပဲတံတား၊ ဗုံအိုးတံတား၊ စက်င္ဝတံတား၊ ကုကၠိဳတံတား မ်ားလည္းရွိေသးတယ္လို ့သိရပါတယ္။ အခုေဖာ္ျပေပးမယ့္တံတားကေတာ့ ေတာင္ႀကီးေခ်ာင္းကိုျဖတ္ၿပီး ေခ်ာင္းတစ္ဖက္စီက ေတာင္ႀကီးရပ္ကြက္နဲ႔ ဟသၤာရပ္ကြက္ႏွစ္ခုကိုဆက္လို႔ရေအာင္ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ တံတားပါ။ တံတားတဖက္ထိပ္နားမွာေတာ့ ေျမာက္လက္သမားေက်ာင္းတိုက္ တည္ရွိပါတယ္။ တံတားပုံစံက ဦးပိန္တံတားနဲ႔ဆင္ေပမယ့္ ဦးပိန္ေလာက္ခမ္းနားမႈမရွိသလို ႀကံခိုင္မူကလည္း ဦးပိန္ကိုမမွီပါဘူး။ ဒီတံတားနဲ႔အၿပိဳင္ ေဘးဘက္မွာေတာ့ အဂၤေတတံတားတစ္ခု ေဆာက္လုပ္ေပးထားတာမို႔ အဲ့ဒီတံတားေပၚကပဲ လူေတြ၊ ယာဥ္ေတြ ျဖတ္သြားျဖတ္လာလုပ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေတာင္ႀကီးတံတားကလဲ အမရပူရဲ႕ ေရွးေဟာင္းတံတားတစ္ခုမို႔ ေတာင္သမန္ဘက္ေရာက္ခဲ့မယ္ဆို သြားေရာက္ေလ့လာဖို႔ သတင္းေပးလိုက္ပါတယ္။
ဆင္ႀကိဳေ႐ႊကူ ကပ္ေက်ာ္ ဆုေတာင္းျပည့္ဘုရား
အမရပူရၿမိဳ႕နယ္၊ မွန္တန္းရပ္ကြက္၊ အမရပူရနန္းၿမိဳ႕႐ိုးေဟာင္းရဲ႕ အေနာက္ေျမာက္နားေလာက္မွာ တည္ရွိပါတယ္။ ဒီဘုရားကိုေတာ့ အမရပူရရဲ႕ ၿမိဳ႕တည္နန္းတည္ ဗဒုံမင္းက ၁၁၄၁ ခုႏွစ္မွာ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့တာလို႔ သိရတယ္။ ဘုရားဆီေရာက္တာနဲ႔ ကႏၶာကုဋီတိုက္ေတာ္အတြင္းက ဆင္ႀကိဳေ႐ႊကူ ကပ္ေက်ာ္ ဆုေတာင္းျပည့္ဘုရားကို အရင္ဆုံးဝင္ဖူးၿပီး ေစတီေတာ္ကို တစ္ပတ္ပတ္ၿပီးေလ့လာျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဘုရားပရဝုဏ္အတြင္းမွာ ဗားမဲ့သိမ္ေတာ္၊ သိၾကားဂူ၊ ေက်ာက္စာကုန္းေစတီ၊ သံေသကပ္ေက်ာ္ဘုရားနဲ႔ သုဓမၼဇရပ္တို႔ကိုေတြ႕ျမင္ခဲ့ရပါေသးတယ္။ အားလုံးထဲမွာမွ သုဓမၼာဇရပ္က အမရပူရရဲ႕ စိတ္ဝင္စားစရာအေကာင္းဆုံး သမိုင္းဝင္ အေဆာက္အဦတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
ဝါခင္းကုန္း မာရ္ေအာင္ရတနာ ဓါတုဃရေစတီ
ခ်မ္းေအးသာစံၿမိဳ႕နယ္၊ ကန္ေကာက္ရပ္ကြက္မွာတည္ရွိတဲ့ ေစတီေတာ္ႀကီးပါ။ ဒီေစတီေတာ္တည္ေနရာက ရတနာပုံၿမိဳ႕ေတာ္တည္စဥ္က မဟာသီရိေဟမဝန္ဥယ်ာဥ္ေနရာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေရွးအခါတုန္းကေတာ့ ဝါခင္းကုန္းရပ္ အနီးနားမွာ တည္ရွိေနတာမို႔ ေစတီေတာ္နာမည္ဟာလည္း ဝါခင္းကုန္းေစတီလို႔ အမည္တြင္ခဲ့တာပါ။ မာရ္ေအာင္ရတနာေစတီေတာ္ကို ၁၈၇၉ ခုႏွစ္မွာ သီေပါဘုရင္နဲ႔ မိဖုရားစုဖုရားလတ္တို႔က တည္ထားခဲ့တာလို႔သိရပါတယ္။ ေစတီေတာ္ႀကီးထဲမွာေတာ့ ေ႐ႊဘို စီရင္စု႐ြာသာရပ္၊ တလည္းေခ်ာင္းအနီး ဥမင္လိုဏ္အတြင္းကရရွိတဲ့ ဓာတ္ေတာ္ေမြေတာ္ေတြရယ္၊ ဗုဒၶဂယာက ရရွိတဲ့ ပၪၥေလာဟာ ႐ုပ္ပြားေတာ္ေတြကို ဌာပနာခဲ့တယ္လို႔သိရပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ အံ့ၾသစရာအခ်က္တစ္ခုက မိဖုရား စုဖုရားလတ္ဟာ ေရွးနန္းတြင္းအစဥ္အဆက္သုံးခဲ့တဲ့ "ကာမသွ်တၱရက်မ္း" ႀကီးကို မလိုအပ္ေတာ့ၿပီဆိုၿပီး ဒီ မာရ္ေအာင္ရတနာေစတီႀကီးထဲမွာ ထည့္သြင္းဌာပနာပစ္လိုက္တာပါပဲ။ ေစတီေတာ္ႀကီးရဲ႕ ပရဝုဏ္အတြင္းဘက္မွာ ေပၚေတာ္မူ႐ုပ္ပြားေတာ္ေတြကိုဖူးျမင္ရသလို အာ႐ုံခံတန္ေဆာင္းတခုအတြင္းမွာေတာ့ ရတနာမုနိ ဓါတ္ေပါင္းစုျမတ္စြာဘုရားနဲ႔ အျခား႐ုပ္ပြားေတာ္အခ်ိဳ႕ ကိန္းဝပ္စံပါယ္ေနတာကို ဖူးေတြ႕ရပါေသးတယ္။ မာန္ေအာင္ရတနာေစတီေတာ္ႀကီးရဲ႕ "ပန္းေမြ႕ရာခင္းပြဲေတာ္" ကေတာ့ တပိုတြဲ လျပည့္ေက်ာ္ ၂ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပေနက်ျဖစ္ၿပီး ထင္ရွားတဲ့ပြဲေတာ္တစ္ခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။
ဆုေတာင္းျပည့္ျမတ္စြာဘုရား
ခ်မ္းေအးသာဇံၿမိဳ႕နယ္၊ ေဟမာဇလရပ္ကြက္၊ ၂၆ × ၂၇ လမ္းၾကား၊ ၇၆ × ၇၇ လမ္းၾကား၊ ငပယဝင္းထဲမွာေတာ့ မင္းတုန္းမင္းႀကီးရဲ႕ကုသိုလ္ေတာ္ ဆုေတာင္းျပည့္ျမတ္စြာဘုရားတည္ရွိပါတယ္။ ဒီ႐ုပ္ပြားေတာ္ျမတ္ကို သကၠရာဇ္ ၁၂၁၇ ခုႏွစ္မွာ မင္းတုန္းမင္းတရားရဲ႕အမိန႔္ေတာ္နဲ႔ သားေတာ္မလြန္မင္းသားက ပန္းပုဆရာအေက်ာ္အေမာ္ေတြကိုေခၚၿပီး အမရပူရေနျပည္ေတာ္မွာ ၁၈ လၾကာေအာင္ ထုလုပ္ခဲ့ရပါတယ္။ ႐ုပ္ပြားေတာ္ႀကီးကို ကြၽန္းသစ္သားနဲ႔ ထုလုပ္ထားတာျဖစ္ၿပီး ဉာဏ္ေတာ္ကေတာ့ ကိုးေပ၊ ကိုးလက္မျမင့္ပါတယ္။ ႐ုပ္ပြားေတာ္ထုလုပ္ၿပီးစီးလို႔ မႏၲေလး ရတနာပုံေနျပည္ေတာ္ကို ပင့္ေဆာင္လာရာမွာ ေဟမာဇလရပ္အေရာက္မွာေတာ့ ႐ုပ္ပြားေတာ္ကို ဆက္ပင့္မရေတာ့တဲ့အတြက္ ထိုေနရာမွာပဲ အမ်ားျပည္သူေတြ ဖူးေျမာ္လို႔ရေအာင္ မင္းတုန္းမင္းက ပူေဇာ္ထားရွိေစခဲ့တာလို႔ သိရပါတယ္။
ဘုရားေရာက္တဲ့အခါ ကႏၶာကုဋီ အုတ္ျပႆာဒ္ေတာ္တြင္းမွာ ဆုေတာင္းျပည့္႐ုပ္ပြားေတာ္ကို ဖူးေတြ႕ရသလို ေရွးဘုရားမ်ားနဲ႔ ႏွစ္က်ိပ္ႏွစ္ဆူဘုရားေတြကို ဖူးျမင္ခဲ့ရပါေသးတယ္။ ဘုရားဝန္းအတြင္းမွာလည္း ဘုရားဒါယိကာ မင္းတုန္းမင္း႐ုပ္ထု၊ သားေတာ္မလြန္မင္းနဲ႔မိဖုရား႐ုပ္ထုတို႔ကို မွန္တိုက္ေတာ္အတြင္းမွာ ျပသထားတာကိုလည္း ေတြ႕ျမင္ရပါတယ္။
သားေတာ္ရဘုရား
ကြၽန္းလုံးဥေသွ်ာင္ရပ္ကြက္၊ မဟာမုနိဘုရားႀကီးရဲ႕ေတာင္ဘက္ ၈၄ လမ္း၊ ေ႐ႊအိုးတန္းရပ္မွာေတာ့ သားေတာ္ရဘုရား တည္ရွိပါတယ္။ သားေတာ္ရဘုရားကို အမရပူရၿမိဳ႕တည္ ဗဒုံမင္းမိဖုရား သီရိမဟာမဂၤလာေဒဝီက တည္ထားခဲ့တာလို႔သိရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕သမိုင္းကြဲေတြမွာေတာ့
သားေတာ္ရဘုရားကို သေရေခတၱရာေခတ္မွာ ဒြတၱေပါင္မင္းနဲ႔ မိဖုရားေစာျမဝတီတို႔က တည္ထားခဲ့တာလို႔သိရပါတယ္။ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ဒြတၱေပါင္မင္းဟာ အျခားမိဖုရားေတြရဲ႕ ဂုံးေခ်ာစကားကိုယုံၾကည္ၿပီး မိဖုရားေစာျမဝတီကို နယ္ႏွင္ဒဏ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ေစာျမဝတီဟာ ဇာတိမိုးမိတ္ၿမိဳ႕ကို ဧရာဝတီျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္း ျပန္ရာမွာ မႏၲေလးေတာင္ရဲ႕ အေနာက္ေတာင္အရပ္အေရာက္မွာေတာ့ သားေတာ္ေလးတစ္ပါး ဖြားျမင္ခဲ့ပါတယ္။
သားေတာ္ေမြးဖြားေၾကာင္း သတင္းကို မင္းႀကီးၾကားသိတဲ့အခါ မိဖုရားရွိရာအရပ္ကိုလိုက္လာၿပီး မိဖုရားရဲ႕ နားေဋာင္းေတာ္နဲ႔ လက္ဝတ္ရာတနာေတြကို ဌာပနာကာ ဘုရားတစ္ဆူတည္ခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားဘြဲ႕ေတာ္ကိုလည္း သားေတာ္ရဘုရားလို႔ အမည္ေပးေတာ္မူခဲ့တယ္။ သားေတာ္ရဘုရားမွာ သားဆုပန္ရင္ ဆုေတာင္းျပည့္တာမို႔ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္က ဘုရားဖူးေတြ လာေရာက္အဓိဌာန္ျပဳ ဆုေတာင္းၾကတာလည္းရွိၾကပါတယ္။
ေျမစြန္းဝန္ဆုေတာင္းျပည့္ျမတ္စြာဘုရား
ေျမစြန္းဝန္ဆုေတာင္းျပည့္ျမတ္စြာဘုရားကေတာ့ ခ်မ္းျမသာစည္ၿမိဳ႕နယ္၊ ကြၽန္းလုံးဥေသွ်ာင္ရပ္ကြက္၊ ၈၄ × ၈၅ လမ္းၾကား၊ အကြက္ ၄၉၈ မွာတည္ရွိတာပါ။ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ေျမစြန္းဝန္ေစတီေတာ္ကို အမရပူရေခတ္၊ ဘႀကီးေတာ္စစ္ကိုင္းမင္းလက္ထက္မွာ ေျမစြန္းဝန္မင္းက တည္ထားခဲ့တာလို႔သိရပါတယ္။ ေျမစြန္းဝန္ေစတီေတာ္ႀကီးရဲ႕ ကႏၶာကုဋီတိုက္ေတာ္အတြင္းမွာေတာ့ အမရပူရေခတ္ စက်င္႐ုပ္ပြားေတာ္တစ္ဆူကို ဖူးေတြ႕ရပါတယ္။ ေျမစြန္းဝန္ေစတီေတာ္ရဲ႕ ေထာင့္ေလးေထာင့္မွာေတာ့ မႏုသီဟျခေသၤ့႐ုပ္ေတြကို ထူးထူးျခားျခားေတြ႕ရၿပီး ဘုရားဝန္းထဲမွာလည္း ဓါတ္နန္း၊ နတ္နန္းမ်ားကိုေတြ႕ရပါတယ္။ မႏၲေလးၿမိဳ႕ထက္ သက္တမ္းပိုရွည္တဲ့ အမရပူေခတ္ သမိုင္းဝင္ ေရွးဘုရားတစ္ဆူမို႔ မႏၲလာေျမကိုေရာက္ခဲ့ရင္ သြားေရာက္ဖူးေျမာ္ဖို႔သတင္းေပးလိုက္ပါတယ္။
အရိပ္မထြက္ဘုရား
အရိပ္မထြက္ဘုရားဟာ ေအာင္ေျမသာစံၿမိဳ႕နယ္၊ ေျမာက္ျပင္ အမရဌာနီရပ္ကြက္၊ ၉ လမ္းနဲ႔ ၇၈ လမ္းေထာင့္၊ သရဲေစ်းေျမာက္ဘက္မွာ တည္ရွိပါတယ္။ ဘုရားရင္ျပင္ေပၚက ေက်ာက္စာအရ သကၠရာဇ္ ၄၂၆ ခုႏွစ္မွာ က်န္စစ္သားမင္းတည္ထားခဲ့တာလို႔သိရပါတယ္။ က်န္စစ္သားမင္းဟာ ဘုရားတည္အၿပီးမွာ ေနာင္ဘဝတြင္ လူအျဖစ္ကို ျပန္ရမွ အရိပ္ထြက္ပါေစသားလို႔ အဓိဌာန္ျပဳ ဆုေတာင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီဆုေတာင္းေၾကာင့္ပဲ ေစတီေတာ္ဟာ အရိပ္မထြက္ခဲ့တာမို႔ အရိပ္မထြက္ဘုရားလို႔ ေခၚတြင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အေလာင္းစည္သူမင္းရဲ႕သားေတာ္ မင္းရွင္ေစာ၊ နရပတိစည္သူမင္းတို႔က ျပဳျပင္ခဲ့သလို အမရပူေခတ္မွာေတာ့ ဗဒုံမင္းရဲ႕သားေတာ္ အိမ္ေရွ႕ဥပရာဇာနဲ႔ မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္မွာေတာ့ လက္ယာဝင္မႉးသတိုးမင္းႀကီး မဟာသမိန္ေဘျဗတ္ဇ တို႔က ျပဳျပင္မႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
သမိုင္းကြဲတခုမွာေတာ့ သာသနာႏွစ္ (၅၀) တေကာင္းျပည္ကိုအစိုးရတဲ့ မဟာဥဇနာမင္းလက္ထက္မွာ အာကာဗလစစ္သူႀကီးဟာ စစ္တံခြန္လႊင့္ရာ တပ္ဦးမွာပင့္ေဆာင္ကိုးကြယ္တဲ့ ဓါတ္ေတာ္ေတြ အေရာင္အဝါကြန႔္ျမဴးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစ္သူႀကီးဟာ ဒီအရပ္မွာပဲ ဓါတ္ေတာ္ေတြကိုဌာပနာၿပီး ေစတီတဆူတည္ခဲ့တယ္။ ေစတီတည္ၿပီးခ်ိန္မွာ ရန္အေပါင္းတို႔သည္ အရိပ္မွ်ပင္ မထြက္ေစသတည္းလို႔ အဓိဌာန္ျပဳဆုေတာင္းခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အရိပ္မထြက္ဘုရားရယ္လို႔ ဘြဲ႕ေတာ္ေခၚတြင္ခဲ့ပါတယ္။
အရိပ္မထြက္ဘုရားႀကီးရဲ႕ မဟာရံတံတိုင္းအျပင္ဘက္က မုခ္တခုမွာေတာ့ သကၠရာဇ္ ၁၃၁၈ ခုႏွစ္မွာ ျပဳျပင္တည္ေဆာက္မူေတြလုပ္ခဲ့ၾကၿပီး ၁၂၄၇ ခုႏွစ္မွာ အရိပ္ထြက္ခဲ့တယ္လို႔ ကမၺည္းေရးထိုးထားတာကို ထူးျခားစြာေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။
မဟာသိမ္ျပႆာဒ္ေတာ္ႀကီး
မဟာသိမ္ျပႆာဒ္ေတာ္ႀကီးကေတာ့ ေအာင္ေျမသာစံၿမိဳ႕နယ္၊ ဥပုတ္ေတာ္ရပ္ကြက္ ၁၂ လမ္း၊ ၆၈ နဲ႔ ၇၀ လမ္းၾကား၊ ရတနာပုံစံေက်ာင္းတိုက္ေတာ္ႀကီး အတြင္းမွာတည္ရွိပါတယ္။ ဒီသိမ္ေတာ္ႀကီးကိုေတာ့ သကၠရာဇ္ ၁၂၄၀ ခုႏွစ္မွာ မင္းတုန္းမင္းရဲ႕ေတာင္ေဆာင္ေတာ္ မိဖုရားသီရိအတုလေဒဝီက ရတနာပုံစံေက်ာင္းဆရာေတာ္ရဲ႕ အ႐ိုးအိုးေစတီကိုငုံၿပီး အုတ္ျပႆာဒ္သိမ္ေတာ္ ေဆာက္လုပ္လႉဒါန္းခဲ့တာပါ။ သိမ္ေတာ္ႀကီးရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ပုံက ျပည္ေက်ာင္းတိုက္အတြင္းက သန္းေခါင္ယံသိမ္ရဲ႕ တည္ေဆာက္ပုံနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးဆင္ပါတယ္။ သိမ္ေတာ္အတြင္းကို ေလ့လာခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ရတနာပုံစံေက်ာင္းတိုက္က ဘုန္းဘုန္းေတြကိုခြင့္ေတာင္းၿပီးေလ့လာလို႔ရပါတယ္။ က
မႏၲလာေျမဆိုတာက ျမန္မာေတြရဲ႕ ေနာက္ဆုံးမင္းေနျပည္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ေစတီပုထိုး ဂူေက်ာင္းဇရပ္ေတြဆိုတာ မေရမတြက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ မ်ားမွမ်ားပါပဲ။ ဒီအထဲကမွ ေရွးေဟာင္းသမိုင္းဝင္ေနရာအခ်ိဳ႕ကို သြားေရာက္လည္ပတ္ေစႏိုင္ဖို႔ ေ႐ြးခ်ယ္မွ်ေဝေပးလိုက္ရပါတယ္ေနာ္။
Source; Travellers_Dream
